Page 27 - Mayıs 2022 Lokum Çocuk ve Edebiyat Dergisi

Çocuk ve Edebiyat Dergisi

LOKUM YEREBATAN SARNICINDA

ğu Bozukluğu(Nature Deficit Disorder) kavramı Rios, C. & Menezes, I. (2017). ‘I saw A Magical Ceyda Mutlu (Yazar ve Çizer)
literatüre kazandırılmıştır. Louv’a göre “Doğa garden with flowers that people could not da- @mutluceydaa
Yoksunluğu Bozukluğu” çocukları olumsuz et- mage!’: children’s visions of natüre and of le-
kilemenin yanı sıra, toplumu da etkilemektedir(- arning about natüre in and out of school. En-
Louv, 2010). vironmental Education Research, 23(1402-1413). ‘’Lokummm...’’ diye bağırıyorum, sesim yankılanıyor.
Burası çok çok eski bir su deposu. İçinde bu kadar
Bu nedenledir ki, Froebel ve Rouseeau’nun Hoover, K. (2020). Children in natüre: explo-
da benimsediği gibi ilk yaşlardan itibaren çocuk ring the relationship between childhood out- su olmasa buranın bir su deposu olduğuna inan-
mazdım. Yıllar önce bu topraklarda yaşamış olan
ile doğa arasında ilişki kurulmalıdır. Çocukların door experience and environmental stewar- Bizans İmparatorluk sarayının ve çevredekilerin su
doğayla daha çok vakit geçirmeleri için doğa- dship. Environmental Education Research, ihtiyacı bu su deposundan karşılanıyormuş. Osman-
nın içinde hem gelişimlerini desteklemek, hem 27(894-910). lı döneminde de bir dönem kullanılıp Topkapı Sara-
de çevreye yönelik olumlu tutum ve farkında- Kelz, C., Evans, G. W. ve Roderer, K. 2015. The yı’nın bahçesini sulamak için kullanılmış.
lıklarını geliştirmek erken çocukluk döneminde Yerebatan Sarnıcı’nın uzun bir süre gözlerden uzak
önemlidir. Bu amaçla hem ebeveynlerin hem de restorative effects of redesigning theschool- olmasına, hatta bir dönem kimsenin bu sarnıcın far-
yard: A multi-methodological, quasi-experi-
öğretmenlerin çocukların doğada aktif olarak mental study in rural austrianmiddle schools. kında olmamasına çok şaşırdım. İnanabiliyor musu-
bulunmasını hedeflemesi gerekmektedir. Do- nuz, bu kocaman su deposu bir dönem bilinmiyor-
ğanın renklerini, doğadaki canlı türlerini, canlı Environment and Behavior, 47(2), 119–139. muş. O dönem bulunması da bambaşka bir hikaye.
çeşitliliğini fark etmesi ve bunları gruplandırıp Louv, R.(2010). Doğadaki son çocuk(Last child Rehberimiz anlatıyor, onu can kulağı ile dinliyorum.
karşılaştırmalar yapabilmesi vb. pek çok etkinlik in nature). 2. Baskı, (Çeviri editörleri: Ceyhun Te- ‘’Yıllar önce Hollandalı bir gezgin Bizans kalıntıla-
yapılabileceği gibi doğa yürüyüşleri ile çocuğun mürcü). Ankara: Tübitak yayınları. rı ile ilgili araştırma yapmak için İstanbul’a geliyor.
doğanın içinde zaman geçirmesi için de fırsat- Ayasofya’nın etrafındaki evlerin bahçelerindeki
lar sağlanabilir. Mol, S. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocuk- kocaman kuyular dikkatini çekiyor ve araştırmaya
ların doğa algılarının resimler yoluyla incelen-
Çocuklar bu dönemde görebildiği, dokuna- mesi [Investigation of nature perceptions of başlıyor. Uzun yıllar önce bu kuyulardan kovalarla
bildiği, duyabildiği, merak ettiği, gözlemleye- children in the pre-school period by pictures] su çekildiğini hatta buralardan balık tutulduğunu
bildiği ve test edebildiği bir ortamda, doğanın (Tez Numarası:537270) [Yüksek lisans tezi, Akde- öğreniyor. Bu ahşap evlerden birinde inceleme ya-
parken bahçede bulunan ve aşağı doğru inen mer-
içinde, çok daha hızlı ve aktif bir öğrenme ger- niz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal divenler dikkatini çekiyor. Elinde bir meşale taş mer-
çekleştirebilir. En iyi öğrenme yöntemlerinden Tez Merkezi. divenlerden inmeye başlıyor. Böylece yıllarca varlığı
olan yaparak yaşayarak öğrenmeyi, doğanın Talay, İ., Aslan, F. ve Belkayalı, N. (2010). Okul unutulan Yerebatan Sarnıcı’nı buluyor. Burayı bir
kucağında çocukların deneyimlemesi dileği ile… sandalla gezerek her sütunu tek tek inceliyor. Yere-
öncesi eğitim kurumlarında doğa dostu ve
Kaynakça çocuk katılımı temelli dış mekan tasarım yak- batan sarnıcı ile ilgili edindiği tüm bilgileri kitap ha-
laşımları bir proje önerisi. Kastamonu Eğitim line getiriyor.’’
Chawla, L. (2015). Benefits of nature conta- ‘’Peki ters duran bu kadın başı şeklindeki heykellerin
ct for children. Journal of Planning Literature, Dergisi, 18(1), 317-322. bir hikayesi var mı?’’ diye soruyorum. Rehber gülüm-
30(4), 433-452. White, R. (2004). Young children’s relations- süyor. ‘’Bunlarla ilgili pek çok rivayet var ama hangisi
hip with nature: Its importance to children’s
Clayton, S., Bexell, S.M., Xu, P., Tang Y.F., Li W., gerçek tam olarak bilinmiyor. Yalnızca başka bir yer-
Chen L. (2018). Environmental literacy and natü- development & the earth’s future, Taproot, The den buraya getirildiği düşünülüyor. Bunlara Medusa
Coalition for Education in the Outdoors, 16(2),
re experience in Chengdu, China. Enviromental 1-8. Başı deniliyor.’’ dedi.
Education Research, 25(1105-1118). ‘’Medusa Başı mı?’’ diye tekrarladım. Çok büyük ve
Yaşar, M., İnal, G., Kaya, Ü. ve Uyanık, Ö. (2012). göz alıcılar, buraya nasıl getirildiler, neden ters ko-
Eminel Kutay, M. (2019). Çocukların doğa ile nuldular? Aklımda birçok soru var ama bunların
ilişkilerinin güçlendirilmesinde okul bahçelerinin Çocuk Gözüyle Tabiat Anaya Geri Dönüş. Eği- hiçbirini rehbere sormadım. Biraz düşünmeye, bel-
tim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 2146-
rolü [The role of school gardens in strengthening ki de o gezgin gibi sorularımın cevabını bulmak için
children’s relationships with nature](Tez Numara- 9199. araştırmaya ihtiyacım var. Evet bunu yapabilirim, bu
sı:549172) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yoleri, S. (2012). Çocuk ve çevre: okul önce- gizemli yerdeki Medusa Başlarının gizemini çözmeyi
Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. si çocuklar arasında çevre bilinci oluşturma. deneyebilirim. Belki bununla ilgili bir kitap dahi ya-
Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 100-111. zabilirim.

27 • www.lokumdergi.com